Fajerwerki - niezbędnik prawny
Zbliża się okres zabaw sylwestrowo - noworocznych, który tradycyjnie obfituje w uroczystości, podczas których wykorzystywane są różnego rodzaju środki i materiały pirotechniczne. Jak wynika ze statystyk nieumiejętne obchodzenie się z tymi materiałami każdego roku jest przyczyną wielu pożarów i nieszczęśliwych wypadków. Dlatego też gliwiccy policjanci przeprowadza akcję w trakcie której skontrolują punkty dystrybucji fajerwerków.
Policjanci ostrzegają i przypominają.
W wyjątkowych sytuacjach używanie fajerwerków może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie z artykułu 51 kodeksu wykroczeń, za które grozić może kara aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny.
- Sprzedaż wyrobów pirotechnicznych dzieciom jest przestępstwem określonym w artykule 37 Ustawy z dnia 22 czerwca 2001 roku o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym, w którym czytamy, że:
„Kto sprzedaje wyroby pirotechniczne, wyłączone spod koncesjonowania lub broń, na posiadanie której nie jest wymagane pozwolenie, osobom niepełnoletnim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”
Wyroby pirotechniki widowiskowej nazywane potocznie fajerwerkami zaliczono do grupy materiałów wybuchowych. W ich składzie znajdują się mieszaniny związków chemicznych, które po zapaleniu wywołują określone efekty widowiskowe, np. świetlne, dźwiękowe, dymowe lub kombinacje tych efektów.
Jak pokazują wyniki kontroli prowadzonych przez Państwową Straż Pożarną, Policję, Państwową Inspekcję Pracy i inne organy kontrolne, największe zaniedbania wiążą się z brakiem odpowiedniego zabezpieczenia fajerwerków. Zagrożenie niekontrolowanego odpalenia związane jest przede wszystkim z nieprawidłowym zabezpieczeniem przed dostępem osób bez odpowiedniego przeszkolenia lub niepełnoletnich oraz składowanie razem z innymi materiałami łatwo palnymi. Najczęściej sprzedaż materiałów pirotechnicznych prowadzą podmioty (osoby), które nie posiadają dostatecznej wiedzy i doświadczenia w zakresie postępowania z materiałami wybuchowymi lub zajmujące się ich obrotem dorywczo. Ponadto w sprzedaży można również spotkać środki pirotechniczne pochodzące z nie do końca sprawdzonych źródeł. Są one rozprowadzane bez uprzednio przeprowadzonych badań określających ich jakość, właściwości, a także bez stosownych instrukcji bezpiecznego przechowywania i użytkowania.
Podmioty zajmujące się sprzedażą materiałów pirotechnicznych powinny uwzględnić elementy zapewniające bezpieczeństwo takie jak:
1. odpowiednia lokalizacja stoisk sprzedaży. Stoiska powinny zapewniać odpowiednią przestrzeń zapewniającą swobodę operowania WPW dla kupujących i personelu. Nie powinny znajdować się w pobliżu głównych ciągów komunikacyjnych obiektu prowadzących do wyjść ewakuacyjnych, w obrębie klatek schodowych oraz w piwnicach.
2. właściwa organizacja stoisk sprzedaży. Bardzo często spotykanym uchybieniem jest pozostawienie stoisk do sprzedaży samoobsługowej. Sprzedaż przedmiotów zawierających materiały pirotechniczne powinien prowadzić sprzedawca, podając tylko pojedyncze sztuki wyrobów.
Stoiska powinny być również zaopatrzone w odpowiednie znaki informacyjne i ostrzegawcze o zakazach:
- sprzedaży osobom niepełnoletnim,
- otwierania opakowań wyrobów pirotechnicznych na terenie obiektu,
- użytkowania wyrobów pirotechnicznych w obiekcie, jak również na terenie do niego przyległym.
Ponadto miejsca sprzedaży powinny znajdować się w pomieszczeniach, w których zapewniono między innymi:
- stałą temperaturę nie przekraczającą 300C,
- osobne wyposażenie w sprzęt gaśniczy,
- odpowiedni stan instalacji elektrycznej, ogrzewczej oraz systemu wentylacji wyciągowej,
- zakaz używania ognia otwartego,
- wyposażenie punktów sprzedaży (półki, regały materiałów inne) z materiałów trudno zapalnych.
- W pomieszczeniach sklepowych i na ich zapleczach powinny znajdować się wyłącznie materiały pirotechniczne oznaczone kodem 1,4S i 1,4G w ilości nie większej niż dobowe zapotrzebowanie w opakowaniach o masie brutto, co najwyżej 50 kg. Wskazane jest, aby po zakończeniu działalności handlowej (np. w dni wolne od pracy) wyroby te zostały przeniesione ze stoisk handlowych do pomieszczeń magazynowych.
Szczegółowe warunki obrotu materiałami pirotechnicznymi zawarte są w przedstawionym poniżej wykazie przepisów prawnych.
- Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym. (Dz.U. nr 67, poz. 679, z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 22 czerwca 2002 o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku publicznego (Dz.U. nr 117, poz. 107).
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 października 2002 r. w sprawie pomieszczeń magazynowych i obiektów do przechowywania materiałów wybuchowych, broni, amunicji oraz wyrobów o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. nr 190, poz. 1589).
- Ustawa z dnia 10 września 2004 r. o zmianie ustawy o materiałach wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego oraz ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym (Dz.U. nr 222, poz. 2249).
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 3 marca 2005 r. w sprawie sposobu prowadzenia identyfikacji wyrobów pirotechnicznych i amunicji dla potrzeb obrotu materiałami wybuchowymi i ich kontroli (Dz.U. nr 46, poz. 437).
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 29 lipca 2005 r. w sprawie wykazu wyrobów pirotechnicznych, na których nabywanie przechowywanie lub używanie nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia (Dz.U. nr 158. poz. 1329).
- Klasyfikację i sposób postępowania z materiałami wybuchowymi w transporcie określają przepisy ADR (Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu materiałów niebezpiecznych).